Khái niệm và định nghĩa về quá trình chuyển đổi số giáo dục không chỉ giới hạn ở công tác quản lý, ở việc dạy và học trực tuyến, mà còn là một trong những đề tài tham luận quan trọng của chương trình chuyển đổi số quốc gia. Chuyển đổi số trong giáo dục là ứng dụng công nghệ kỹ thuật số và hệ thống thông tin internet vào lĩnh vực giáo dục để nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục. Chuyển đổi số bao gồm cải tiến cách thức quản lý, đổi mới phương pháp giảng dạy, ứng dụng các thiết bị thông minh vào giáo dục nhằm hỗ trợ việc dạy và học tập, nâng cao trải nghiệm của học sinh.
Chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương pháp giảng dạy, học tập dựa trên các công nghệ số.
Hệ thống Viet.E bao gồm ứng dụng Viet.E, hệ thống bài giảng, bài học điện tử và cơ sở vật chất kèm theo là sự định hướng chuyển đổi số trong dạy và học tiếng Anh ở trình độ phổ thông hiện nay. Viet.E là sản phẩm chuyển đổi số hỗ trợ dạy và học, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng và kiến thức thông qua các bài tập và hoạt động trực tuyến thú vị; giúp nhà trường và giáo viên có nội dung, tài nguyên, bài học và công cụ để xây dựng bài giảng trên lớp và giao bài tập về nhà.
Hệ thống Viet.E gồm các phim hoạt hình, các bài tập hoạt động trên nền tảng số, hệ thống kiểm tra, đánh giá học tập, quản lý thành tích học tập, tương tác giữa giáo viên – học sinh – phụ huynh, thanh toán điện tử, cập nhật nội dung. Ứng dụng được xây dựng trên nền tảng cấu trúc mở để có thể triển khai, nâng cấp công nghệ cho sản phẩm, như ứng dụng AI hay các tính năng cá nhân hóa học tập trong tương lai, cũng như kết nối, chứng thực, liên thông với các hệ thống khác.
1. Viet.E là sản phẩm số hóa tài liệu và bài giảng
Nội dung Viet.E dựa trên các yêu cầu và cấu trúc của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, gồm các bài học, các bài kiểm tra, video bài giảng tiếng Anh được trình bày hệ thống logic, chặt chẽ. Các chủ đề, hàm lượng kiến thức từ vựng, ngữ pháp… đáp ứng Chương trình môn học tiếng Anh có sự tích hợp những ưu điểm của các SGK từ lớp 1 đến lớp 5 đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt cho phép sử dụng trong các các trường tiểu học trên toàn quốc. Tất cả các nội dung được trình bày trong Viet.E đều được thể hiện trong ứng dụng tương thích với hệ điều hành Android, iOS của đại đa số các thiết bị di động và các phần mềm giả lập hiện nay đang được sử dụng tại Việt Nam. Phim ảnh (cốt truyện, các nhân vật, chi tiết nội dung), hình ảnh minh họa, âm thanh bài học, bài tập, hoạt động… tất cả đều được xây dựng trên cơ sở số hóa nội dung các bài học, các sản phẩm trung gian của Viet.E đã đăng ký bản quyền và được Cục bản quyền cấp phép. Đặc điểm số hóa phẩm Viet.E phù hợp với yêu cầu cốt lõi trong đổi số trong giáo dục hiện nay.
2. Viet.E tạo điều kiện dạy và học mọi lúc mọi nơi, quản lý bài học, người học, kết quả học tập dựa trên công nghệ
Viet.E đã xây dựng hệ thống quản lý người học (thông tin, lớp học, quá trình học tập theo thời gian, các thông tin khác), quản lý kết quả (thành tích học tập), quản lý quá trình (biểu diễn và mô phỏng quá trình học tập một cách trực quan). Viet.E xây dựng khu vực giúp phụ huynh theo dõi và quản lý quá trình học tập của con em mình, khu vực thông báo thông tin, tương tác. Đặc điểm này đáp ứng tiêu chí của một sản phẩm chuyển đổi số, đó là tạo ra môi trường học tập thân thiện với số đông học sinh có thể cùng học tập trên app Viet.E cùng một thời điểm, học sinh có thể học mọi lúc, mọi nơi và có thể học đi học lại nhiều lần, đó là Viet.E đã cung cấp vô số lần học, lần xem, lần thực hiện bài tập ở bất cứ thời điểm nào.
Ở góc độ sư phạm, trên cơ sở nội dung bài học đã được số hóa, giáo viên có thể đổi mới phương pháp dạy học nhằm tạo ra môi trường học tập tương tác và hấp dẫn hơn đối với học sinh, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức khi sử dụng các thiết bị thông minh; tạo ra môi trường học tập cho các em học sinh có thể linh hoạt và chủ động, hào hứng hơn trong những giờ học tiếng Anh trên lớp khi sử dụng phần mềm Viet.E. Các dữ liệu trong quá trình dạy và học được lưu trữ và quản lý tự động giúp giáo viên quản lý quá trình học tập của học sinh, từ đó đưa ra định hướng học tập, phương pháp giáo dục, kế hoạch dạy học phân hóa, tác động trực tiếp đến mỗi học sinh, mang lại hiệu quả học cao hơn. Giáo viên sử dụng công nghệ thông tin, vận dụng kiến thức và kinh nghiệm để thiết kế bài giảng sáng tạo hơn, tạo ra tài liệu giảng dạy đa dạng và tùy chỉnh quá trình học cho từng học sinh, hỗ trợ tích cực cho học sinh trong môn tiếng Anh. Sản phẩm Viet.E tạo sự giao tiếp với phụ huynh và cung cấp thông tin về chương trình học và kết quả học tập của học sinh.
3. Viet.E cung cấp khả năng đánh giá học tập và định hướng học tập
Hệ thống tích điểm qua đơn vị kim cương (diamond) của Viet.E giúp người học tích lũy thành tích học tập của mình. Các bài kiểm tra đánh giá của Viet.E hiển thị các kết quả theo từng lần thực hiện và hiển thị mức độ chuyên cần trên đơn vị thời gian một cách trực quan. Qua đó, người học và giáo viên có thể đánh giá mức độ chuyên cần và khả năng tiếp thu của học sinh mà định hướng cách học tập cho học sinh một cách phù hợp.
Hai yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng dạy học và hiệu quả của chuyển đổi số trong dạy học là tạo tâm thế chủ động, tích cực của người người dạy và người học. Viet.E ứng dụng công nghệ thông tin để hình thành lớp học thông minh, game hóa (gamification) nội dung bài học, tạo môi trường học tập thân thiện – “học mà chơi”, giảm áp lực cho học sinh khi học tiếng Anh. Viet.E giúp đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực, tăng sự tương tác giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh, kích thích sự đam mê học tập của học sinh; phát triển kỹ năng sử dụng kỹ thuật số cho giáo viên và học sinh. Từ việc sử dụng sản phẩm Viet.E, học sinh từng bước làm quen, biết cách sử dụng các công cụ kỹ thuật số (bảng tương tác, điện thoại thông minh, laptop, máy tính bảng; thao tác linh hoạt các trò chơi học tập thông qua ứng dụng công nghệ số dưới sự hướng dẫn của giáo viên thông qua bài học).
Viet.E từng bước phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề cho giáo viên trong những bối cảnh cụ thể, không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục. Thông qua từng bài học và các trò chơi học tập, các em biết cách làm việc nhóm, kích thích tư duy sáng tạo trong mỗi học sinh để hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
4. Viet.E rèn luyện và nâng cao khả năng tự học; giúp cá nhân hóa việc học tập của người học
Viet.E được thiết kế giúp học sinh rèn luyện khả năng tự học để nâng cao kỹ năng sử dụng tiếng Anh; cho phép học sinh có thể truy cập nội dung các bài học tùy theo yêu cầu và trình độ của mỗi người, từ đó giúp người học có thể tự hoạch định kế hoạch học tập, tự xác định tần số, hàm lượng học tùy vào nhu cầu và trình độ thực tế của mình.
Một trong những yêu cầu quan trọng của sản phẩm chuyển đổi số trong dạy học ngoại ngữ là bảo đảm sự cá nhân hóa việc học ngôn ngữ (PLL- personalized language learning). PLL được định nghĩa là “việc dạy học trong đó tiếp cận quá trình học tập dựa trên sự tối ưu hóa như cầu của mỗi người học. Mục tiêu học, tiếp cận học tập, nội dung có thể thay đổi tùy vào nhu cầu người học”.
5. Viet.E giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng ngôn ngữ dựa trên công nghệ nghe nhìn, máy móc và tự động hóa
Viet.E được thiết kế nội dung bài học thông qua các hoạt động linh hoạt phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học, phục vụ tích cực việc dạy và học trên cả 4 kỹ năng ngôn ngữ (nghe – nói – đọc – viết), trong đó ở các lớp thuộc cấp tiểu học chú trọng nhiều hơn vào kỹ năng nghe và nói theo yêu cầu Khung chương trình 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Viet.E cung cấp các video phim hoạt hình và trò chơi hấp dẫn phù hợp lứa tuổi học sinh tiểu học và nội dung bài học được vận hành trên các thiết bị sử dụng nền tảng Androi và iOS, để người sử dụng Viet.E trên các thiết bị thông minh (máy tính, thiết bị di động…). Một số dạng bài tập kèm theo phim được xây dựng trên công nghệ tương tác với phim, với một số bài tập đơn giản. Các hoạt động tương tác dựa trên hình ảnh, âm thanh với sự hỗ trợ của thiết bị thông minh, có sự hướng dẫn của giáo viên (tự động chuyển bài khi hết, tự động lưu lại thời điểm học, tự động tích lũy thành tích, tự động cung cấp đáp án, kết quả v.v…)
6. Khai thác tài nguyên mạng và kết nối mạng toàn cầu
Ứng dụng Viet.E đặt toàn bộ dữ liệu bài học và nội dung trên máy chủ để giảm nhẹ sự vận hành của ứng dụng trên thiết bị đầu cuối. Vì vậy, việc sử dụng internet trong cài đặt và vận hành Viet.E, trong soạn bài giảng, học tập hay luyện tập, trong kiểm tra đánh giá v.v… là điều kiện bắt buộc để phát huy cao nhất cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin. Điều này cho thấy mức độ khai thác tính năng ưu việt của internet đem lại hiệu quả thiết thực khi sử dụng sản phẩm Viet.E. Trong quá trình sử dụng sản phẩm Viet.E để biên soạn tài liệu giảng dạy, giáo viên có thể khai thác tài nguyên trên internet, nhất là kho tài nguyên giáo dục mở để xây dựng bài giảng phù hợp với điều kiện và khả năng tiếp thu của học sinh từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả bài giảng.
7. Viet.E cho phép kết hợp với các phần cứng/thiết bị thông minh trong trường học
Viet.E có đặc tính kỹ thuật cho phép kết nối với các thiết bị phần cứng như màn hình trình chiếu thông qua các thiết bị thông minh được kết nối nhờ hệ thống kết nối để chia sẻ và sử dụng tài nguyên của Viet.E. Ứng dụng Viet.E tương thích với các trình duyệt đang phổ biến tại Việt Nam, có thể hiển thị và vận hành hoàn toàn độc lập không cần phải dựa vào môi trường của phần mềm thứ ba (như Flash, javascript). Đối với giáo viên, Viet.E cung cấp khả năng tùy biến, lựa chọn nội dung hiển thị đáp ứng nhu cầu bài giảng theo mục đích sư phạm nhất định.
KẾT LUẬN
Viet.E đáp ứng một số mục tiêu chuyển đổi số đối với môn học tiếng Anh cấp tiểu học
Qua quá trình nghiên cứu, sản xuất và thực nghiệm, có thể khẳng định Viet.E là sản phẩm chuyển đổi số với môn tiếng Anh cho cấp tiểu học, đó là: tích hợp các sản phẩm công nghệ vào việc dạy học nhằm đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại. Học sinh được hướng dẫn cách sử dụng phần mềm, các nền tảng trực tuyến và các thiết bị thông minh phù hợp ở lứa tuổi học sinh tiểu học trong quá trình học tập. Bước đầu sản phẩm Viet.E đã đạt một số mục tiêu:
– Tăng cường hiệu quả và chất lượng giảng dạy: Viet.E bước đầu cải thiện hiệu suất học tập và chất lượng giảng dạy đáp ứng chuẩn kiến thức kỹ năng môn tiếng Anh cấp tiểu học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018; người học có thể học mọi lúc mọi nơi; rèn luyện khả năng tự học. Giáo viên có thể sử dụng công nghệ, kiến thức và kinh nghiệm để thiết kế bài giảng sáng tạo hơn, tạo ra tài liệu giảng dạy đa dạng và tùy chỉnh quá trình dạy học phù hợp với từng học sinh.
– Phát triển toàn diện cho học sinh: Viet.E không chỉ tập trung vào nội dung bài học mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện cho học sinh, bao gồm cả các kỹ năng kỹ thuật số, giáo dục đạo đức và phát triển tư duy sáng tạo, tạo ra môi trường học tập tốt hơn và nâng cao kết quả học tập của học sinh. Học sinh được khuyến khích trải nghiệm, sáng tạo và chia sẻ ý tưởng, biết cách khai thác tài liệu trên môi trường số và sử dụng một số thiết bị thông minh để khai thác hiệu quả bài học, tìm kiếm thông tin trực tuyến và xử lý thông tin một cách hiệu quả.
– Tạo ra môi trường học tập tương tác và thú vị dựa trên công nghệ số hóa: Viet.E đã sử dụng công nghệ để thiết kế các hoạt động học tập thú vị, tạo ra một số trò chơi giáo dục, giúp kích thích sự tò mò và sự tham gia của giáo viên và học sinh. Học sinh được chủ động, linh hoạt thực hiện kế hoạch học tập; tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh… trong quá trình dạy và học.
– Tăng cường khả năng tiếp cận giáo dục: Sản phẩm Viet.E cho phép sử dụng công nghệ và thiết bị thông minh để cung cấp dịch vụ giáo dục từ xa, giúp học sinh ở những vùng xa, khó tiếp cận môn tiếng Anh, có cơ hội học tập tốt hơn, cho phép giáo viên và học sinh chủ động tương tác, cá nhân hóa việc học.
– Phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề: Thông qua việc sử dụng Viet.E, học sinh biết cách sử dụng một số thiết bị thông minh để khai thác tài liệu trên không gian mạng, nội dung sản phẩm chuyển đổi số trong học tiếng Anh nói riêng và các môn học khác, khuyến khích học sinh tạo ra các dự án sáng tạo và thúc đẩy kỹ năng giải quyết vấn đề của họ.
Trong thời gian tới, Viet.E tiếp tục nghiên cứu để nâng cấp sản phẩm theo hướng ứng dụng AI vào việc dạy học, tăng cường tính năng cá nhân hóa học tập, xây dựng tính năng phục vụ thực tế ảo, thực tế tăng cường…
TS. Nguyễn Đắc Hưng
TS. Đinh Lư Giang
